Opis
Biblia Ekumeniczna – pierwszy ekumeniczny przekład Pisma Świętego na język polski. Prace nad przekładem rozpoczęto w 1994. Nowy Testament wraz z Psalmami został wydany w 2001, a Stary Testament w pięciu tomach – Księgi Dydaktyczne wydano w 2008 (z na nowo zredagowanym tekstem Księgi Psalmów), Księgi Deuterokanoniczne w 2012, Pięcioksiąg w 2015 a w 2016 Księgi Historyczne oraz Księgi Prorockie. 17 marca 2018 ogłoszono wydanie całości dzieła w dwóch wersjach różniących się obecnością ksiąg deuterokanonicznych.
Tekstowi Biblii Ekumenicznej nadano współczesne brzmienie, tak aby był łatwiejszy do czytania dla dzisiejszego czytelnika. Nad przekładem pracowało łącznie trzydzieści osób, w tym dwudziestu tłumaczy pochodzących z siedmiu Kościołów, a konsultacje nad tekstem przekładu prowadzono w sumie z jedenastoma Kościołami działającymi w Polsce. Wydawcą przekładu jest Towarzystwo Biblijne w Polsce.
Zasady przekładu
Zespół tłumaczy podjął dwa sposoby procedowania. Według pierwszego z nich przygotowano większość ksiąg – prawie cały Nowy Testament (poza trzema tzw. wielkimi listami apostoła Pawła i Dziejami Apostolskimi) i ponad połowę ksiąg ST. Najpierw dwie międzykościelne komisje – jedna NT, druga ST – przygotowywały wspólnie tekst przekładu jakiejś księgi. Następnie tak sporządzony tekst trafiał do recenzentów, którzy zgłaszali swoje uwagi i wnioski. Komisja tłumaczeniowa rozpatrywała je przyjmując bądź odrzucając przedstawione sugestie. Po tych dwóch etapach pracy nad tekstem był on oddawany do Sekcji Biblijnej Episkopatu na ręce ks. bp. K. Romaniuka, który wraz z benedyktynem Augustynem Jankowskim z Tyńca i ks. prof. Lechem Stachowiakiem ustosunkowywali się do przekładu od strony katolickiej. Wyjątkowo krytyczne uwagi ze strony Sekcji Biblijnej były nieliczne i raczej nie budziły zastrzeżeń międzywyznaniowych komisji. W razie rozbieżności dochodziło do spotkania przedstawicieli komisji z ks. bp. K. Romaniukiem i ostateczne rozstrzygnięcie po wzajemnym przedstawieniu argumentów.
Twórcy przekładu sięgnęli po nowsze próby interpretacji pewnych tekstów stąd np. tłumaczenie Mt 16, 22-23 czy też J 1, 1-4 odbiegają od stosowanych dotąd rozwiązań. Z przekładu usunięto niektóre wersety, mające słabsze potwierdzenie w zachowanych rękopisach, a obecne w starszych tłumaczeniach. Przeniesione zostały do przypisów, podobnie jak alternatywne możliwości tłumaczenia niektórych wersetów. Przy Psalmach zamieszczono wokalizację hebrajskich znaków alfabetycznych obrazującą zastosowanie akrostychów, co zdecydowanie ułatwia ich interpretację. Podobnie jak w niektórych angielskich przekładach, imię Jahwe w Starym Testamencie, tradycyjnie oddawane zamiennikiem „Pan”, pisane jest kapitalikiem („PAN” lub „BÓG”). Wyjątkami są fragmenty bezpośrednio mówiące o imieniu Boga, np. Ps 68,5, kiedy to pozostawione jest imię pisane kapitalikiem („JAHWE”).
Wbrew dotychczasowej praktyce Towarzystwa Biblijnego w Polsce (a za wymogami Kościoła rzymskokatolickiego) zamieszczono wstępy do poszczególnych ksiąg. Wydanie zawiera także odnośniki do miejsc paralelnych w Biblii, oraz przypisy dotyczące wyjaśnień słów, lub alternatywnych wariantów. Pominięto objaśnienia o charakterze doktrynalnym.
Krytyka przekładu skupia się na jego nadmiernej dynamiczności, oraz odzwierciedleniu jedynie liberalnej krytyki w redakcji wstępów.
